une nuit américaine
Het was uitkijken naar de expo Photobook Belge die nog tot oktober te zien is in het Fotomuseum van Antwerpen. Voor het eerst krijgt ons land een eigen overzicht van het fotoboek gemaakt door fotografen die in België wonen, werken of geboren zijn. In een tentoonstelling met thematische clusters loop je als bezoeker van de 19e eeuw door Congo naar de self-publishing hype van het moment. 250 boeken hebben de selectie gehaald maar het lijken er wel 2500. In een mooie scenografie heeft curator Tamara Berghmans alles op alles gezet om het boek toegankelijk te maken als object. De kostbare collectiestukken liggen weliswaar onder glas maar bijna alle andere fotoboeken kan het publiek vrij doorbladeren of inkijken op een scherm. Iedereen richting Waalse kaai dus.
Nochtans is het niet Photobook Belge dat de show steelt dit seizoen maar de tentoonstelling Hotel Solaire van Sébastien Reuzé. Deze Brusselse fotograaf van Franse origine verrast met een bescheiden maar inventieve presentatie en een explosief kleurenpalet. Met het felle geel, magenta en blauw is het instant zomer: zonnebril op, autosleutels in een Mustang cabriolet en de road trip door de Far West kan beginnen.
De mythische road trip door de States heeft al menig fotograaf geïnspireerd. Zo stapt Stephen Shore in de auto om banale plaatsen in de tinten van de jaren 1970 te fotograferen of toont Lee Friedlander ons een monochroom ‘America by car’ in de jaren 2000. Maar wie heeft het ooit gewaagd om cliché Amerika in beeld te brengen door elke compositieregel aan zijn laars te lappen? Dat blijft Robert Frank met ‘The Americans’ (1955) en misschien vandaag Sébastien Reuzé die ook lak heeft aan elke esthetische code. Het moet gezegd worden dat Reuzé kleurenblind is, wat hem er niet van weerhoudt om in de donkere kamer kleuren te gebruiken die hij niet kan zien.
En toch smelten zijn foto’s samen tot een harmonieus universum met een scherp kantje. In de beelden ontmoet John Wayne’s Monument Valley het kleurenspectrum van ‘Fear and loathing in Las Vegas’ in een landschap dat al dan niet bestaat in deze realiteit. We krijgen de sciencefiction versie te zien van het Western decor waar realiteit en fictie een geheime afspraak maken tijdens une nuit américaine. Het effect dat de filmindustrie gebruikt om daglicht te laten lijken op een nachtelijke opname door het diafragma een aantal stops dicht te draaien. Sébastien Reuzé weet precies waar hij mee bezig is door te zinspelen op maatschappelijke symbolen, cinematografische technieken of fotografische beelden uit het collectieve geheugen. Reuzé gebruikt de gekende beelden van de Survey Project-fotografen, die het potentieel van het Amerikaanse landschap in beeld brengen en uiteindelijk het statuut van nationaal park in leven roepen, tot de overgefotografeerde zonsondergang door allerhande fotografen om het landschap een nieuwe identiteit te geven. Hij zoekt naar een fysiek contact, de zonsondergang verblind de kijker of het fotopapier wordt letterlijk verscheurd in een donkere kamer waar de waarden op nul staan.
In de tentoonstelling combineert de fotograaf glimmende gouden lijsten met ambachtelijke stukken fotopapier die met duimspijkers, geplakt of in onnodig professionele kaders tegen de muur worden gepresenteerd. In Hotel Solaire zijn de gekristalliseerde rotsen, stenen objecten in de ruimte, van het originele werk ‘Colorblind Sands’ (2018) afwezig wat de essentie van Reuzé’s werk allerminst wegneemt. Hij maakt van de fotoprints zelf, het papier en het beeld, een tastbaar gegeven dat de grenzen van de fotografie kan overschrijden. Fotografie hoeft niet ‘clean’ te zijn en mag de ambitie koesteren meer te zijn dan een tweedimensionaal vlak, wat Sébastien Reuzé met zijn zonovergoten en hedendaagse versie van Hotel California, meteen de perfecte soundtrack, meer dan bewijst.
De tentoonstelling is gemaakt door curator Rein Deslé en nog te zien tot 9 juni 2019 in FOMU Antwerpen.
