de dark side van alec soth
Vorige lente nog te zien in het fotomuseum van Antwerpen en binnenkort in Hamburg: de overzichtstentoonstelling ‘Gathered Leaves’ van fotograaf Alec Soth. Opgelet met de uitspraak want ‘Soth’ moet rijmen met ‘both’. Als deze fotograaf de moeite neemt om met een grootformaatcamera de Verenigde Staten van Amerika te doorkruisen dan tuiten wij gewillig onze lippen om zijn naam naar believen uit te spreken.
Alec Soth opent de expo met de succesvolle reeks ‘Sleeping by the Mississippi’ waar hij een merkwaardig beeld neerzet van het leven op de oever van laatstgenoemde wereld rivier. Soth toont zowel treffende portretten van de lokale bewoners als uitgerekende stillevens en zonderlinge altered landscapes. Toch is het oeuvre van Soth amper documentair te noemen: het is een lyrische benadering, het telkens opnieuw presenteren van een tegendraads narratief in elke foto.
Na ‘Niagara’, het vervolgproject op ‘Sleeping by the Mississippi’ dat misschien grootser oogt maar in hetzelfde plaatje past, schaduwen we de fotograaf naar de uithoeken van de maatschappij en maken we kennis met de dark side van Alec zelf. ‘Broken Manual’ is zijn midlifecrisis epos waar middels een visueel doorgeefluik een kluwen aan hersenkronkels en spinsels wordt neergezet.
De donkere ruimte wordt gedomineerd door een vitrinekast met een verzameling studies en plannen die stuk voor stuk wijzen op een ontsnappingspoging uit het dagdagelijkse. Alec Soth droomt van een boomhut die toegang biedt tot een ondergrondse grot waar hij zich kan bevrijden van zijn sociale rol. De één koopt een boot, de ander vertrekt op wereldreis maar Alec Soth schrijft samen met zijn alter ego Lester B. Morrison een handleiding (broken manuel nvdr) over hoe men helemaal kan verdwijnen uit het maatschappelijke leven en een bestaan in de natuur kan stand houden. Tijdens zijn zoektochten naar een geschikte plek voor de ‘boomhutgrot’ ontmoet de fotograaf andere eenzaten, kluizenaars, idealisten en dwazen die ervoor kiezen geen deel uit te maken van onze leefwereld. Soms zijn de ontmoetingen toevallig maar in vele gevallen komt Soth via het internet bij deze buitenbeentjes terecht. Het romantische idee van een eenheid met de natuur gaat wankelen door de virtuele connectie en het kennelijk genieten van de aandacht die de fotograaf aan de heremieten schenkt. (broken manual nvdr)
Alec Soth portretteert deze mensen, meestal mannen, als kleine figuren tegenover een imposant landschap of hij fotografeert vanop grote afstand en maakt dan een uitvergroting van een stukje van de foto waardoor de zichtbare pixels een barrière lijken te vormen tussen hun en onze leefwereld. Elke foto in deze zaal geniet een eigen uitwerking en presentatie wat de sterke verbondenheid van de fotograaf met het onderwerp onderlijnd. Soth laat zich graag meeslepen in de waanideeën, de complottheorieën en excentrieke gedachten gangen die hij vooral aan het mannelijk brein toeschrijft en waarvoor hij zichzelf vatbaar acht.
Met ‘Broken Manual’ brengt Alec Soth een lofzang op het vermogen van de menselijke geest om zich helemaal te verliezen in het onwerkelijke en toch te overleven. Het werk is hoogstpersoonlijk, eerlijk en een streling voor het oog.
In de laatste zaal van de tentoonstelling stelt Alec Soth zijn laatste project ‘Songbook’ voor waar hij samenwerkt met vriend en schrijver Brad Zellar.
Een must see voor alle fotofanaten!
